Sprzedaż ekspektatywy

Umowa Sprzedaży lokalu co do którego nie została założona jeszcze księga wieczysta często kojarzona jest z czynnością wychodzącą poza ramy dopuszczalności w polskim systemie prawnym. W rzeczywistości tak nie jest. Zbycie prawa które powstaje dopiero po wpisie do księgi wieczystej (wpis konstytutywny) już dawno temu uzyskało aprobatę Sądu Najwyższego. Ma to kapitalne znaczenie dla obecnego porządku prawnego, zwłaszcza w dobie popularności budownictwa deweloperskiego. Poniższe orzeczenie mimo tego, że dotyczy zbycia prawa użytkowania wieczystego jest „sztandarowym” przykładem dopuszczalności zbywania praw, podlegających wpisom konstytutywnym do księgi wieczystej tj. obejmuje także zbycie lokali nabytych od dewelopera. Zapraszamy Państwa do kontaktu z Kancelarią Skłucki i Prorok w celu poznania wszelkich aspektów tej czynności. Wad oraz zalet, jak również zagadnień podatkowych. Tymczasem zapraszamy do lektury orzeczenia.

Zbywalność ekspektatywy prawa, wymagającego do swego powstania wpisu do księgi wieczystej.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2007 r., sygn. III CZP 28/07, dotyczyło kwestii zbywalności ekspektatywy prawa, które do swojego powstania wymaga wpisu do księgi wieczystej, na przykład prawa użytkowania wieczystego. Sąd Najwyższy stwierdził, że taka ekspektatywa staje się zbywalna dopiero z chwilą złożenia wniosku o wpis tego prawa do księgi wieczystej. Sprawa wynikła z wniosku Przedsiębiorstwa Produkcyjno-Handlowo-Usługowego „A.” Sp. z o.o., które nabyło przedsiębiorstwo Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej w upadłości. W skład tego przedsiębiorstwa wchodziła nieruchomość, dla której prawo użytkowania wieczystego zostało ustanowione na rzecz spółdzielni, ale wniosek o wpis tego prawa do księgi wieczystej złożono dopiero po sprzedaży przedsiębiorstwa. Sąd Okręgowy we Włocławku powziął wątpliwości co do możliwości zbycia ekspektatywy prawa użytkowania wieczystego w takiej sytuacji i przedstawił zagadnienie prawne Sądowi Najwyższemu. Sąd Najwyższy odmówił podjęcia uchwały, uznając, że przedstawione zagadnienie dotyczy przede wszystkim oceny stanu faktycznego sprawy, a nie poważnych wątpliwości prawnych. Jednocześnie wskazał, że ekspektatywa prawa, które powstaje z chwilą wpisu do księgi wieczystej, staje się zbywalna dopiero z momentem złożenia wniosku o taki wpis. Podkreślono, że dopuszczenie zbycia ekspektatywy przed złożeniem wniosku o wpis mogłoby prowadzić do obejścia prawa i komplikacji w obrocie prawnym. W związku z tym, aby ekspektatywa prawa użytkowania wieczystego była zbywalna, konieczne jest uprzednie złożenie wniosku o wpis tego prawa do księgi wieczystej.

Sprzedaż ekspektatywy- kluczowe wnioski

  • Moment zbywalności ekspektatywy: Ekspektatywa prawa, którego powstanie zależy od wpisu do księgi wieczystej (np. użytkowanie wieczyste), staje się zbywalna dopiero po złożeniu wniosku o taki wpis. Oznacza to, że przed złożeniem tego wniosku ekspektatywa nie może być skutecznie przeniesiona na inny podmiot.
  • Charakter wpisu: Wpis do księgi wieczystej ma charakter konstytutywny, co oznacza, że prawo powstaje dopiero z chwilą dokonania tego wpisu. Jednakże wpis ten ma moc wsteczną od daty złożenia wniosku, co wpływa na moment, od którego ekspektatywa staje się zbywalna.
  • Ochrona bezpieczeństwa obrotu prawnego: Ustalając, że ekspektatywa staje się zbywalna dopiero po złożeniu wniosku o wpis, Sąd Najwyższy dążył do zapobieżenia sytuacjom, w których mogłoby dojść do wielokrotnego zbycia tego samego prawa przed jego oficjalnym ustanowieniem.

Praktyczne znaczenie:

Dla uczestników obrotu prawnego istotne jest, aby zdawać sobie sprawę, że możliwość przeniesienia ekspektatywy prawa zależnego od wpisu do księgi wieczystej istnieje dopiero po złożeniu odpowiedniego wniosku o ten wpis. Wcześniejsze próby zbycia takiej ekspektatywy mogą być nieskuteczne i nie wywoływać zamierzonych skutków prawnych.

Sprzedaż ekspektatywy

Sprzedaż ekspektatywy - zagadnienieSprzedaż ekspektatywy - Opis / Wnioski
Moment zbywalności ekspektatywyEkspektatywa prawa, którego powstanie zależy od wpisu do księgi wieczystej (np. użytkowanie wieczyste), jest zbywalna dopiero po złożeniu wniosku o wpis tego prawa do księgi wieczystej.
Charakter wpisu do księgi wieczystejWpis ma charakter konstytutywny (prawo powstaje dopiero z chwilą dokonania wpisu), ale działa wstecz od daty złożenia wniosku.
Ochrona bezpieczeństwa obrotu prawnegoZakaz wcześniejszego zbywania ekspektatywy chroni przed ryzykiem wielokrotnego zbycia tego samego prawa przed jego oficjalnym ustanowieniem, zabezpieczając bezpieczeństwo i klarowność obrotu prawnego.
Praktyczne znaczenieUczestnicy obrotu prawnego muszą pamiętać, że skuteczność przeniesienia ekspektatywy jest możliwa wyłącznie po uprzednim złożeniu wniosku o wpis do księgi wieczystej. Wcześniejsze transakcje mogą okazać się bezskuteczne.

Wiedza:

Czy można sprzedać ekspektatywę?

Ekspektatywa to termin prawny oznaczający oczekiwanie na powstanie określonego prawa. Ekspektatywa sama w sobie nie jest jeszcze pełnoprawnym, ostatecznym prawem, lecz stanowi swego rodzaju roszczenie lub przyszłe prawo, które zrealizuje się, gdy zostaną spełnione konkretne warunki prawne (np. wpis do księgi wieczystej, zawarcie określonej umowy, spełnienie warunków administracyjnych).

Przykładem ekspektatywy jest sytuacja, gdy dana osoba oczekuje na ustanowienie prawa użytkowania wieczystego. Prawo to nie powstaje automatycznie, ale wymaga dokonania wpisu do księgi wieczystej. Do momentu wpisu osoba posiada jedynie ekspektatywę, czyli oczekiwanie na przyszłe powstanie tego prawa.

Co to jest Ekspektatywa?

Ekspektatywa to termin prawny oznaczający oczekiwanie na powstanie określonego prawa. Ekspektatywa sama w sobie nie jest jeszcze pełnoprawnym, ostatecznym prawem, lecz stanowi swego rodzaju roszczenie lub przyszłe prawo, które zrealizuje się, gdy zostaną spełnione konkretne warunki prawne (np. wpis do księgi wieczystej, zawarcie określonej umowy, spełnienie warunków administracyjnych).

Przykładem ekspektatywy jest sytuacja, gdy dana osoba oczekuje na ustanowienie prawa użytkowania wieczystego. Prawo to nie powstaje automatycznie, ale wymaga dokonania wpisu do księgi wieczystej. Do momentu wpisu osoba posiada jedynie ekspektatywę, czyli oczekiwanie na przyszłe powstanie tego prawa.

Co oznacza "Sprzedaż ekspektatywy"?

Sprzedaż ekspektatywy oznacza przeniesienie na inną osobę roszczenia lub oczekiwania na przyszłe prawo. Innymi słowy, ktoś sprzedaje nie samo prawo (bo to jeszcze nie powstało), lecz uprawnienie do uzyskania tego prawa w przyszłości, gdy spełnione zostaną odpowiednie warunki.

Jednak, jak wynika z przedstawionego wcześniej orzeczenia Sądu Najwyższego:

  • Ekspektatywa prawa, które wymaga wpisu do księgi wieczystej, staje się zbywalna dopiero po złożeniu wniosku o wpis.
  • Oznacza to, że przed momentem złożenia tego wniosku sprzedaż ekspektatywy nie jest skuteczna i nie wywołuje skutków prawnych.
Przykład praktyczny:
Jeżeli ktoś chce sprzedać ekspektatywę prawa użytkowania wieczystego gruntu, musi najpierw złożyć wniosek do księgi wieczystej o wpis tego prawa. Dopiero po tym może skutecznie przenieść swoje oczekiwanie (ekspektatywę) na inną osobę.

Celem takiego ograniczenia jest zapewnienie jasności sytuacji prawnej oraz uniknięcie sytuacji, w których to samo prawo mogłoby być wielokrotnie sprzedane przed jego oficjalnym ustanowieniem.