15 listopada 2023 r. to dzień wejścia w życie zmian, które pozwoliły znacznie skrócić czas postępowań spadkowych. Zawężeniu uległ bowiem krąg spadkobierców ustawowych w sytuacji gdy zmarły nie pozostawił najbliższych i spadek przypada dziadkom, a któreś z nich zmarło.
Dziedziczenie oznacza, że w chwili śmierci spadkodawcy jego prawa i obowiązki majątkowe przechodzą na spadkobiorców. W prawie polskim można wyróżnić dwa rodzaje dziedziczenia – dziedziczenie ustawowe oraz dziedziczenie testamentowe.
Dziedziczenie ustawowe jest uregulowane przepisami ustawy Kodeks cywilny (KC) i następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą.
Dziedziczenie ustawowe następuje w kolejności ściśle określonej przepisami KC. W skrócie można to przedstawić następująco:
• w pierwszej kolejności przepisy przewidują dojście do dziedziczenia dzieci (ew. dalsi zstępni – wnuki itd.) i małżonka;
• w braku zstępnych spadkodawcy powołani są do spadku z ustawy jego małżonek i rodzice;
• jeżeli jedno z rodziców spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, przypada rodzeństwu (ew. zstępnym rodzeństwa) spadkodawcy w częściach równych,
• w braku zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwa i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy cały spadek przypada dziadkom spadkodawcy; dziedziczą oni w częściach równych.
Ograniczenie kręgu spadkobierców ustawowych nastąpi w sytuacji dojścia do dziedziczenia zstępnych dziadków, którzy nie dożyli otwarcia spadku. Zgodnie z nowymi zasadami dziedziczenia – spadkobranie ograniczać się będzie to do dzieci tych dziadków, czyli rodzeństwa rodziców spadkodawcy, oraz dzieci tego rodzeństwa, czyli rodzeństwa ciotecznego lub stryjecznego spadkodawcy. Wyłączeni od dziedziczenia zostaną natomiast dalsi zstępni dziadków spadkodawcy, czyli tzw. cioteczne lub stryjeczne wnuki i dalsi krewni.
Zmiana ta wpłynie na zmniejszenie spraw związanych ze składaniem oświadczeń o odrzuceniu spadku po zmarłych, będących w tak dalekiej linii pokrewieństwa, że często spadkobierca nie utrzymywał jakichkolwiek więzi i relacji ze zmarłym, nie znając kompletnie jego sytuacji finansowej. O powołaniu do spadku dowiadywał się z pism sądowych bądź „pocztą pantoflową” od dalekiej rodziny i zmuszony był do przechodzenia przez żmudne procedury związane z odrzuceniem spadku.
Odrzucić „niechciany” spadek można zarówno w Kancelarii Notarialnej Skłucki i Prorok, jak i przed sądem.
Wskazujemy w tym momencie, iż zmiany w prawie spadkowym wprowadzone w listopadzie 2023 dotyczą spadków otwartych po 15.11.2023, czyli spadków, w których śmierć spadkodawcy nastąpiła po tej dacie. Oznacza to, że zasady dziedziczenia, które zostały zmienione, będą miały zastosowanie do wszystkich postępowań spadkowych dotyczących tych spadków.
Warto wiedzieć, że porządek dziedziczenia ustawowego można zmienić poprzez sporządzenie testamentu. Co do zasady nie wymaga on formy aktu notarialnego, choć w niektórych sytuacjach jest ona obowiązkowa, np. jeżeli spadkodawca w drodze tzw. zapisu windykacyjnego, chce aby określony składnik spadku przypadł oznaczonej osobie. Zawsze przy okazji sporządzania testament notariusz w Kancelarii Skłucki i Prorok wyjaśni wszelkie skutki prawne związane z dokonaniem tej czynności.
Dziedziczenie testamentowe ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym i pozwala spadkodawcy dowolnie rozrządzić swoim majątkiem.
Jeśli myślisz o przyjęciu lub odrzuceniu spadku czy o sporządzeniu testamentu, skontaktuj się z Kancelarią Notarialną Skłucki i Prorok, aby jeden z notariuszy udzielił udzieli Ci niezbędnych informacji co do znaczenia i konsekwencji rozważanej czynności.
Notariusz Gdańsk:
Kancelaria notarialna oferuje pełen wachlarz czynności notarialnych, określonych w ustawie z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie.
Kancelaria Notarialna
Arkadiusz Skłucki, Piotr Prorok – Spółka Cywilna
ul. Piwna 61/63
Gdańsk 80-831
WhatsApp us